උඹටත් එක්කයි මං පැල් කවිය කියන්නේ

දුර ඈත කවදා හෝ මේ ගීතය ඇසුණා මට මතක ය. ඒ පාළු රාත්‍රියක ගුවන්විදුලියෙනි. ගීතයක ගැඹුර, අරුත වටහාගත හැකි වයසක එකල මම නොසිටියෙමි. එහෙත් පාළු හුදෙකලා බවකින් මගේ මනස වෙලී ගියා මට මතකය. ඒ තනුව හා ගායනය නිසා මිස අරුත නිසා නොවේ. “උලලේනෝ” යන යෙදුම කපුගේ සතු නාසික්‍ය හඬ ඔස්සේ ඇද පැද ගයන අයුරු අනුකරණය කරමින් මම මේ ගීතය රසවින්දෙමි.

කුරුණෑගල දිස්ත්‍රික්කයේ නික/පොන්නිලව මිශ්‍ර පාසලේ ගුරු නිවාසය මට තාමත් මතක ය. මගේ පියා හා මව නවාතැන්ගෙන සිටි ඒ ගුරු නිවාසය පිටුපස විශාල කැලයකි. මැදියම් රෑ ඒ කැළෑව මැදින් මතුවී එන උලලේනා ගේ හඬ මට තාමත් මතක ය. මා බියගන්වන, ඒ විලාපය රසයක් බවට පත් කරගනිමින් මම ටිකින් ටික මේ ගීතයට සමීප වීමි. එහෙත් මේ ගීතයට මූලික වූ අනුභූ®තිය පිළිබඳ ව මට අසන්නට ලැබෙන්නේ ඊට බොහෝ කලකට පසු ව ය.

ශ්‍රී ලංකාවේ පළමු තරුණ නැඟිටීම ලෙස සැලකෙන්නේ එකදාස් නමසිය හැත්තෑඑකේ අප්‍රේල් කැරැල්ලයි. අප්‍රේල් පස්වැනි දා ඇරැඹි ඒ කැරැල්ල සති කීපයක් යන විට අඩපණ වී ගොස් කැරලිකරුවෝ කැළෑ වැදුණා.

එසේ සියල්ල අහිමිව පරාජිතව වනගත වී සිටින මොහොතක කැරලිකරුවකුට මුළු රාත්‍රිය පුරා ඇසෙන්නේ උලලේනාගේ හඬයි. (ඒ කැරලිකරුවා මෙහි රචකයා දැයි මම නොදනිමි) විප්ලවයේ මළගම මෙ හඬත් සමඟ ඔහු අත්විඳියි. රන්බණ්ඩා සෙනෙවිරත්නයන් පසුකලෙක මේ ගීතය සඳහා යොදා ගන්නේ මේ අනුභූතියයි. එහෙත් මේ අත්දැකීමෙන් පරිබාහිර ව වුවද මේ නිර්මාණයෙන් යම් රසයක් අත්විඳිය හැකි ය.එහෙත් මෙම අත්දැකීම ඔස්සේ සියල්ලට ම වඩා හොඳින් මේ නිර්මාණය රසවිඳිය හැකි ය.
Read more

වනාන්තරය පාළු ය. ඒ පාළුව දෙවනත් වන්නේ උලලේනාගේ හඩිනි. මේ කැරලිකරුවාට ඊයේ මුණගැසුණු සහෝදර කැරලිකරුවන් අද ළඟ නැත. ඔහුට ඔවුන් සිහිවෙයි. සියලු දෙනාට ම එළඹී ඇත්තේ නපුරු කලදසාවකි. දරන්නට බැරි තනිකමක බර මේ මොහොතේ හිතට දැනෙයි.

”පාළුව දෙවනත් කරලා

නාඬන් උලලේනෝ

කාටත් නපුරු දා

තනිකම් ඇතිවෙනවා

උලලේනෝ..

ගුණදාස කපුගේ

කැරලිකරුවෝ කීපදෙනෙක් වනාන්තරයේ තනිවී සිටිති. ඔවුන්ට මේ මොහොතේ උරුමව ඇත්තේ සීත සුළඟත් හිරිකඩත් පමණි. ඔවුන් බලාපොරොත්තු වූ ලෝකය සුණුවිසුණු වී ගොස් ය. උලලේනාට නම් පියාඹන්නට තටු ඇත. ඒත් වනාන්තරයේ තනිවූ මේ කැරලිකාර යෞවනයන්ට ඉතිරි වී ඇත්තේ ලී දඬු කපා අටවා ගත් කුඩා පැලක් පමණි. ඔවුන්ට වඩා නිදහසක් උලලේනාට ද ඇත.

”සීත සුළං හිරිකඩයි

කැලේ අපට උරුමේ

උඹට පිහාටුයි මට පැල්පතයි තියෙන්නේ

උලලේනෝ...

විප්ලවය පිළිබඳ බලාපොරොත්තු ඉහිරුණු කිරි කළයකට සමාන ය. යළි ඒ කිරි කළයට එකතු කළ නොහැකි ය. දැන් හිත හදාගත යුතුය. උලලේනා ද අඬාවැටෙන්නේ දුකකට විය යුතු ය. හඬා වැලපීමෙන් පලක් නැති බව උලලේනා ද ඉගෙන ගත යුතුªය. උලලේනාට ද ආත්ම ධෛර්යය දිය යුතු ය. ශෝකය දුක ඉදිරියේ විලාප දීමෙන් පලක් නොමැති බව උලලේනාට ද උගන්වන්නට තරම් ඔහු තුළ ආත්ම ධෛර්යය ඉතිරි ව තිබේ.

රන්බණ්ඩා සෙනෙවිරත්න

”ඉහිරුණු කිරි කොතලෙට

ඉකි බිඳලා පල නෑ

උඹටත් එක්කයි මම මේ

කවිය කියන්නේ

උලලේනෝ....

එසේත් නැත්නම් උලලේනා වියෝ දුක කාට හෝ සන්නිවේදනය කරනවා විය යුතුය. එහෙත් මේ කිසිවකින් පලක් නැත. සංසාරයේ හැටි උලලේනා ද අවබෝධ කරගත යුතුය. ඊයේ තමා ළඟ සිටි මිත්‍රයන් වෙඩි උණ්ඩයකට ජීවිතය දන් දී තිබේ. සංසාරයේ දුක උලලේනාට වඩා හොඳින් මේ කැරලිකරුවා අවබෝධ කරගෙන සිටී. දේශපාලන විමුක්තියෙන් පවතින බව ඔහු ද පසක් කර ගනී.

”සංසාරේ හැටි තමයි

වියෝග ඇතිවන්නේ

නිවනට ගිය දා මේ හැම දුක නැතිවන්නේ

උලලේනෝ

මේ ගීයේ අර්ථ ගාම්භීර්ය වඩාත් හොඳින් දක්නට ලැබෙන්නේ මේ අවසාන පද කීපයෙනි.

ජීවිතයේ පරාජයන්ට, එසේම වියෝ විරහ වේදනාවන්ට ගොදුරු වූ ඕනෑ ම පුද්ගලයකුට ගැඹුරු ජීවන යථාර්ථයක් උකහාගැනීමේ හැකියාව මේ ගීතයේ පවතී. පාළු ශෝකී රසය අතරින් භාවයන් පමණක් නොව බුද්ධිය ද අවදි කරවීමේ හැකියාව මේ නිර්මාණයේ පවතී.

රන්බණ්ඩා සෙනෙවිරත්නයන්ගේ බොහෝ ගී නිර්මාණයන්හි අපූර්වත්වයක් සැඟවී පවතී. එසේම අසම්මත භාෂාවක් මෙන්ම දෘෂ්ටියක් ද ඒ තුළ දැකිය හැකි ය. “ළඳුනේ”, “පබලු නඟේ” ආදී නිර්මාණ පමණක් ම ඒ සඳහා නිදසුන් ය. ඔහු ලියූ අල්ප ගීත සංඛ්‍යාව ඔහුට ගීත රචකයකු ලෙස තම මුද්‍රාව තබන්නට ඉවහල් වන්නේ එබැවිනි.

ගුණදාස කපුගේ අමරණීය කලාකරුවකු වන්නේ ගායකයකු සංගීතඥයකු මානව හිතවාදියකු නිසාම නොවේ. ගයන්නට පදමාලාවක් තෝරාගැනීමේදී ඔහු තුළ සියුම් ඉවක් පැවතිණි.. එසේම එම පදමාලාවට සුදුසුම සංගීතය ඔහු අතින් බොහෝවිට නිර්මාණය විය. නොමැති නම් වෙනකකු ලවා නිර්මාණය කරගත්තේ ය.

පාළු වනාන්තරයක් මතට ළා හඳ එළියක් පතිත වී තිබේ. වනගැබෙන් එක්වර ම මතුව එන්නේ උලලේනාගේ හඬයි. එය අවට කඳුගැටයක හැපී දෝංකාර දෙයි. වනයේ හුදෙකලා වූ කැරලිකරුවකු ගේ පමණක් නොව ජීවිතයේ කටුක දුක ද සැප ද වළඳන මිනිසකු ගේ හදවත එයින් තිගැස්සෙයි.

තමා අත්විඳි දුක් වේදනා, විරහ වේදනා සියල්ල එක පෙළට සිහිපත් වෙයි. මේ සංසාර ගමන නවතන්නට හැකිනම් මේ සියලු දුක්වේදනා වලින් අත්මිදිය හැකි බව එවිට කෙනෙකුට පසක් වෙයි. එහෙත් සත්‍යවශයෙන් ම උලලේනා ගේ හඬ මෙතරම් අමිහිරි හා භයානක බව ඌ නොදනියි. ඌ මේ හඬගාන්නේ උගේ පෙම්වතියටයි. මේ මංගල ඇරයුම අපේ සිත් මෙසේ සසල කරවන්නේ ඇයි.

ඒ අරුම පුදුම ස්වභාවධර්මයේ න්‍යාය රන්බණ්ඩා සෙනෙවිරත්න වස්තු කරගන්නේ ඇයි. එය මේ තරම් හැඟීම්බරව කපුගේ ගැයුවේ ඇයි. උලලේනෝ, කියාපන් මේ සුන්දර මිනිසුන් දෙදෙනා අපෙන් ඈත් කළේ ඇයි?

ධම්මික බණ්ඩාර Silumina